Τα αποθεματικά των μεγάλων πανεπιστημιακών ιδρυμάτων της χώρας βάζει στο μάτι η κυβέρνηση, ενώ σήμερα το απόγευμα η υπουργός Παιδείας Α. Διαμαντοπούλου αναμένεται να δώσει στη Σύνοδο των πρυτάνεων στο Ρέθυμνο κείμενο με τις προτεινόμενες αλλαγές στα πανεπιστήμια. Η υπουργός Παιδείας μπορεί να αποφύγει τις διαδηλώσεις .....
των φοιτητών που έχουν προγραμματιστεί για το μεσημέρι της ίδιας ημέρας αλλά δεν θα αποφύγει τη δυσαρέσκεια πολλών πρυτανικών αρχών που προσέρχονται στη Σύνοδο με αποφάσεις καταδίκης των κυβερνητικών προτάσεων όπως αυτές διατυπώθηκαν στους Δελφούς.
Η... "αξιοποίηση" των αποθεματικών των ταμείων των ιδρυμάτων από κυβερνητικούς εγκάθετους εισήχθη ως θέμα συζήτησης στην προχθεσινή συνεδρίαση των επιτροπών ερευνών των πανεπιστημίων, από τον ειδικό γραμματέα του ΥΠΕΠΘ, Μ. Παπάζογλου. Όπως συμβαίνει πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις, το θέμα ετέθη στο τραπέζι υπό τον αθώο τίτλο "ενιαία διαχείριση των οικονομικών πόρων των πανεπιστημίων".
Με το ισχύον νομικό πλαίσιο υπάρχουν τρία καπέλα για τη διαχείριση των οικονομικών. Το πρώτο υπακούει στους κανόνες του Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου και αφορά τον τακτικό προϋπολογισμό και στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Το δεύτερο στους Ειδικούς Λογαριασμούς Έρευνας που λειτουργούν με δικό τους καθεστώς και το τρίτο είναι οι Εταιρείες Αξιοποίησης της Περιουσίας των ιδρυμάτων που λειτουργούν ως Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου. Από τα δύο τελευταία, προέρχονται τα αποθεματικά των μεγάλων ιδρυμάτων που επιδιώκει να ελέγξει η κυβέρνηση διαμορφώνοντας ενιαίους κανόνες για τη διαχείρηση των οικονομικών.
Αυστηρώς... οικονομική υπόθεση
Η αλλαγή τόσο του τρόπου χρηματοδότησης των ιδρυμάτων (θα χρηματοδοτούνται μόνο επιλέξιμοι στόχοι) όσο και του καθεστώτος διαχείρισης συνδέεται απόλυτα με το νέο μοντέλο διοίκησης που επιδιώκει να επιβάλει η κυβέρνηση. Ο στόχος είναι η διοίκηση των πανεπιστημίων να περάσει σε εξωπανεπιστημιακούς παράγοντες και κυβερνητικούς εγκάθετους με καρέκλες εντός των πανεπιστημίων. Μέχρι στιγμής ουδείς μπορεί να είναι σίγουρος αν η κυβέρνηση θα εξειδικεύσει τις θέσεις της για τα συμβούλια διοίκησης.
Το βέβαιο είναι ότι στα συμβούλια θα υπάρχουν τουλάχιστον δύο κυβερνητικοί εγκάθετοι που στην ουσία θα αποφασίζουν για τη διάθεση και εκμετάλλευση όλων των πόρων. Ακριβώς όπως συνέβη και με τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων. Η υπόθεση γίνεται ακόμη πιο δραματική για τα πανεπιστήμια καθώς καλούνται από τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς να αναλάβουν τη μισθοδοσία του προσωπικού τους και τη φοιτητική μέριμνα.
Κι αυτό όταν οι περικοπές καθιστούν αδύνατη τη λειτουργία των ιδρυμάτων. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, που αποτελεί το μεγαλύτερο ίδρυμα της χώρας. Η Σύγκλητος του ΑΠΘ σε έκτακτη συνεδρίασή της διαπιστώνει αδυναμία λειτουργίας του πανεπιστημίου μετά την περικοπή του 33% του τακτικού προϋπολογισμού καθώς και την αναμενόμενη μείωση, μεγαλύτερη του 50% των δημοσίων επενδύσεων.
Σύμφωνα με το ψήφισμα, τα κονδύλια του τακτικού προϋπολογισμού δεν επαρκούν ούτε για την κάλυψη των ανελαστικών δαπανών και οι εκπρόσωποι του ιδρύματος θέτουν θέμα εξαίρεσης της ανώτατης εκπαίδευσης από την πολιτική λιτότητας. Φανταστείτε τι θα έκαναν οι μάνατζερ αν είχαν ήδη το πάνω χέρι. 'Ολο το σκηνικό βασίζεται στην απόφαση της κυβέρνησης να κόψει την κρατική χρηματοδότηση και για να το κάνει αυτό πρέπει να πετσοκόψει τα ακαδημαϊκά όργανα διοίκησης του πανεπιστημίου. Η αυτοτέλεια που υπόσχεται είναι αυστηρώς... οικονομική υπόθεση.
Ωστόσο το μεγάλο πρόβλημα για την κυβέρνηση είναι ότι η πλειοψηφία των προτάσεων τόσο για τη χρηματοδότηση όσο και για το νέο μοντέλο διοίκησης προσκρούουν στις συνταγματικές επιταγές, γεγονός που παραδέχτηκε και ο ειδικός γραμματέας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Μάλιστα, από τις τοποθετήσεις του διαφάνηκαν τα συνταγματικά κωλύματα, που πάνε πέρα από τα θέματα της χρηματοδότησης και τα συμβούλια διοίκησης και τα οποία προβληματίζουν την κυβέρνηση. Ένα απ' αυτά είναι το κώλυμα των διδάκτρων που καλούνται να πληρώσουν φοιτητές από την αλλοδαπή στο πλαίσιο της διεθνοποίησης των πανεπιστημίων. 'Ενα άλλο είναι οι καθηγητές από το εξωτερικό που θα προσκληθούν να δώσουν τα φώτα τους με μισθούς διαφορετικούς από αυτούς των... ντόπιων ιθαγενών.
Το βαρύ κλίμα στο οποίο διεξάγονται οι εργασίες της Συνόδου φορτίζουν ακόμη περισσότερο οι παλινωδίες της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά την ανακοίνωση των προτάσεων. Οι πρυτάνεις καλούνται για μια ακόμα φορά να αποτελέσουν το ακροατήριο της κ. Διαμαντοπούλου παίρνοντας στα χέρια τους κείμενο διαβούλευσης λίγο πριν από τη λήψη της αναμνηστικής φωτογραφίας. Δηλαδή, λίγο πριν το τέλος της Συνόδου. Την έπαθαν στους Δελφούς. Την παθαίνουν και τώρα.
Παρά τις δηλώσεις της υπουργού ότι το κείμενο θα δοθεί πριν από τη Σύνοδο, οι κυβερνητικές προτάσεις, σύμφωνα με τις τελευταίες διαβεβαιώσεις, θα παρουσιάζονταν από την υπουργό το απόγευμα του Σαββάτου. Επιπλέον όλη η εβδομάδα κύλησε με μπαράζ δημοσιευμάτων για προβλήματα διαφθοράς και οικογενειοκρατίας στα πανεπιστήμια, που επίσης ενόχλησαν τους πρυτάνεις.
Αντιδράσεις από τα πανεπιστήμια
Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο δεν δέχεται αυτή την ταπείνωση του Πανεπιστημίου για την ακύρωση του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα του και δεν συμμετέχει στον διάλογο και στη Σύνοδο. Οι Σύγκλητοι των Πανεπιστημίων Πάτρας, Θεσσαλίας και Αιγαίου βγήκαν "απέναντι" θεωρώντας ότι οι κυβερνητικές προτάσεις δεν μπορεί να είναι βάση διαλόγου. Απέναντι είναι και οι φοιτητές, αλλά και η κυβερνητική παράταξη στα πανεπιστήμια, που παραλίγο να προκαλέσει και τη ματαίωση των ανακοινώσεων με τη δήλωση ότι, αν η κυβέρνηση επιμείνει στις προτάσεις των Δελφών, κάνει επιλογή σύγκρουσης με το φοιτητικό κίνημα.
Η τελευταία ενημέρωση ήταν το κείμενο που θα παρουσιαστεί είναι 25 σελίδων και μέχρι χθες βρισκόταν στο Μαξίμου για... χτένισμα. 'Ολες οι πληροφορίες συνέκλιναν ότι αυτό που θα δοθεί θα είναι όσο πιο... στρογγυλεμένο γίνεται προκειμένου να "μαζευτεί" τουλάχιστον η ΠΑΣΠ. Για τον λόγο αυτόν, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, δεν θα υπάρχει εξειδίκευση των φοιτητικών θεμάτων (φοιτητική συμμετοχή και εντατικοποίηση σπουδών).
Η φοιτητική και σπουδαστική διαδήλωση που λαμβάνει πανελλαδικό χαρακτήρα με τη συμμετοχή φοιτητών από διάφορους φοιτητικούς συλλόγους ιδρυμάτων της χώρας, έχει προγραμματιστεί για τις 11.30 το πρωί με ραντεβού στο ΑΤΕΙ της πόλης.
των φοιτητών που έχουν προγραμματιστεί για το μεσημέρι της ίδιας ημέρας αλλά δεν θα αποφύγει τη δυσαρέσκεια πολλών πρυτανικών αρχών που προσέρχονται στη Σύνοδο με αποφάσεις καταδίκης των κυβερνητικών προτάσεων όπως αυτές διατυπώθηκαν στους Δελφούς.
Η... "αξιοποίηση" των αποθεματικών των ταμείων των ιδρυμάτων από κυβερνητικούς εγκάθετους εισήχθη ως θέμα συζήτησης στην προχθεσινή συνεδρίαση των επιτροπών ερευνών των πανεπιστημίων, από τον ειδικό γραμματέα του ΥΠΕΠΘ, Μ. Παπάζογλου. Όπως συμβαίνει πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις, το θέμα ετέθη στο τραπέζι υπό τον αθώο τίτλο "ενιαία διαχείριση των οικονομικών πόρων των πανεπιστημίων".
Με το ισχύον νομικό πλαίσιο υπάρχουν τρία καπέλα για τη διαχείριση των οικονομικών. Το πρώτο υπακούει στους κανόνες του Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου και αφορά τον τακτικό προϋπολογισμό και στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Το δεύτερο στους Ειδικούς Λογαριασμούς Έρευνας που λειτουργούν με δικό τους καθεστώς και το τρίτο είναι οι Εταιρείες Αξιοποίησης της Περιουσίας των ιδρυμάτων που λειτουργούν ως Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου. Από τα δύο τελευταία, προέρχονται τα αποθεματικά των μεγάλων ιδρυμάτων που επιδιώκει να ελέγξει η κυβέρνηση διαμορφώνοντας ενιαίους κανόνες για τη διαχείρηση των οικονομικών.
Αυστηρώς... οικονομική υπόθεση
Η αλλαγή τόσο του τρόπου χρηματοδότησης των ιδρυμάτων (θα χρηματοδοτούνται μόνο επιλέξιμοι στόχοι) όσο και του καθεστώτος διαχείρισης συνδέεται απόλυτα με το νέο μοντέλο διοίκησης που επιδιώκει να επιβάλει η κυβέρνηση. Ο στόχος είναι η διοίκηση των πανεπιστημίων να περάσει σε εξωπανεπιστημιακούς παράγοντες και κυβερνητικούς εγκάθετους με καρέκλες εντός των πανεπιστημίων. Μέχρι στιγμής ουδείς μπορεί να είναι σίγουρος αν η κυβέρνηση θα εξειδικεύσει τις θέσεις της για τα συμβούλια διοίκησης.
Το βέβαιο είναι ότι στα συμβούλια θα υπάρχουν τουλάχιστον δύο κυβερνητικοί εγκάθετοι που στην ουσία θα αποφασίζουν για τη διάθεση και εκμετάλλευση όλων των πόρων. Ακριβώς όπως συνέβη και με τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων. Η υπόθεση γίνεται ακόμη πιο δραματική για τα πανεπιστήμια καθώς καλούνται από τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς να αναλάβουν τη μισθοδοσία του προσωπικού τους και τη φοιτητική μέριμνα.
Κι αυτό όταν οι περικοπές καθιστούν αδύνατη τη λειτουργία των ιδρυμάτων. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, που αποτελεί το μεγαλύτερο ίδρυμα της χώρας. Η Σύγκλητος του ΑΠΘ σε έκτακτη συνεδρίασή της διαπιστώνει αδυναμία λειτουργίας του πανεπιστημίου μετά την περικοπή του 33% του τακτικού προϋπολογισμού καθώς και την αναμενόμενη μείωση, μεγαλύτερη του 50% των δημοσίων επενδύσεων.
Σύμφωνα με το ψήφισμα, τα κονδύλια του τακτικού προϋπολογισμού δεν επαρκούν ούτε για την κάλυψη των ανελαστικών δαπανών και οι εκπρόσωποι του ιδρύματος θέτουν θέμα εξαίρεσης της ανώτατης εκπαίδευσης από την πολιτική λιτότητας. Φανταστείτε τι θα έκαναν οι μάνατζερ αν είχαν ήδη το πάνω χέρι. 'Ολο το σκηνικό βασίζεται στην απόφαση της κυβέρνησης να κόψει την κρατική χρηματοδότηση και για να το κάνει αυτό πρέπει να πετσοκόψει τα ακαδημαϊκά όργανα διοίκησης του πανεπιστημίου. Η αυτοτέλεια που υπόσχεται είναι αυστηρώς... οικονομική υπόθεση.
Ωστόσο το μεγάλο πρόβλημα για την κυβέρνηση είναι ότι η πλειοψηφία των προτάσεων τόσο για τη χρηματοδότηση όσο και για το νέο μοντέλο διοίκησης προσκρούουν στις συνταγματικές επιταγές, γεγονός που παραδέχτηκε και ο ειδικός γραμματέας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Μάλιστα, από τις τοποθετήσεις του διαφάνηκαν τα συνταγματικά κωλύματα, που πάνε πέρα από τα θέματα της χρηματοδότησης και τα συμβούλια διοίκησης και τα οποία προβληματίζουν την κυβέρνηση. Ένα απ' αυτά είναι το κώλυμα των διδάκτρων που καλούνται να πληρώσουν φοιτητές από την αλλοδαπή στο πλαίσιο της διεθνοποίησης των πανεπιστημίων. 'Ενα άλλο είναι οι καθηγητές από το εξωτερικό που θα προσκληθούν να δώσουν τα φώτα τους με μισθούς διαφορετικούς από αυτούς των... ντόπιων ιθαγενών.
Το βαρύ κλίμα στο οποίο διεξάγονται οι εργασίες της Συνόδου φορτίζουν ακόμη περισσότερο οι παλινωδίες της κυβέρνησης σε ό,τι αφορά την ανακοίνωση των προτάσεων. Οι πρυτάνεις καλούνται για μια ακόμα φορά να αποτελέσουν το ακροατήριο της κ. Διαμαντοπούλου παίρνοντας στα χέρια τους κείμενο διαβούλευσης λίγο πριν από τη λήψη της αναμνηστικής φωτογραφίας. Δηλαδή, λίγο πριν το τέλος της Συνόδου. Την έπαθαν στους Δελφούς. Την παθαίνουν και τώρα.
Παρά τις δηλώσεις της υπουργού ότι το κείμενο θα δοθεί πριν από τη Σύνοδο, οι κυβερνητικές προτάσεις, σύμφωνα με τις τελευταίες διαβεβαιώσεις, θα παρουσιάζονταν από την υπουργό το απόγευμα του Σαββάτου. Επιπλέον όλη η εβδομάδα κύλησε με μπαράζ δημοσιευμάτων για προβλήματα διαφθοράς και οικογενειοκρατίας στα πανεπιστήμια, που επίσης ενόχλησαν τους πρυτάνεις.
Αντιδράσεις από τα πανεπιστήμια
Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο δεν δέχεται αυτή την ταπείνωση του Πανεπιστημίου για την ακύρωση του δημόσιου και δωρεάν χαρακτήρα του και δεν συμμετέχει στον διάλογο και στη Σύνοδο. Οι Σύγκλητοι των Πανεπιστημίων Πάτρας, Θεσσαλίας και Αιγαίου βγήκαν "απέναντι" θεωρώντας ότι οι κυβερνητικές προτάσεις δεν μπορεί να είναι βάση διαλόγου. Απέναντι είναι και οι φοιτητές, αλλά και η κυβερνητική παράταξη στα πανεπιστήμια, που παραλίγο να προκαλέσει και τη ματαίωση των ανακοινώσεων με τη δήλωση ότι, αν η κυβέρνηση επιμείνει στις προτάσεις των Δελφών, κάνει επιλογή σύγκρουσης με το φοιτητικό κίνημα.
Η τελευταία ενημέρωση ήταν το κείμενο που θα παρουσιαστεί είναι 25 σελίδων και μέχρι χθες βρισκόταν στο Μαξίμου για... χτένισμα. 'Ολες οι πληροφορίες συνέκλιναν ότι αυτό που θα δοθεί θα είναι όσο πιο... στρογγυλεμένο γίνεται προκειμένου να "μαζευτεί" τουλάχιστον η ΠΑΣΠ. Για τον λόγο αυτόν, σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, δεν θα υπάρχει εξειδίκευση των φοιτητικών θεμάτων (φοιτητική συμμετοχή και εντατικοποίηση σπουδών).
Η φοιτητική και σπουδαστική διαδήλωση που λαμβάνει πανελλαδικό χαρακτήρα με τη συμμετοχή φοιτητών από διάφορους φοιτητικούς συλλόγους ιδρυμάτων της χώρας, έχει προγραμματιστεί για τις 11.30 το πρωί με ραντεβού στο ΑΤΕΙ της πόλης.
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου