Στις δηµοτικές εκλογές η αναντιστοιχία µεταξύ κοµµατικών προτεραιοτήτων και δυσφορίας της φοβισµένης κοινωνίας φαίνεται πως θα λάβει γκροτέσκες διαστάσεις. Η θυµωµένη αποστασιοποίηση από τις κοµµατικές στοιχίσεις δεν συνεπάγεται βέβαια κατ’ ανάγκην ριζικές αλλαγές στα δηµοτικά µας πράγµατα. Αποτελεί όµως µια ευκαιρία να τσαλακωθεί ο κοµµατικός πελατειακός έλεγχος της αυτοδιοίκησης. Τα µεγάλα κόµµατα, διαισθανόµενα τον κίνδυνο αποδοκιµασίας, ίσως αποφύγουν όπου µπορούν την ακριβή καταγραφή δυνάµεων, επικαλούµενες έναν κατ’ επίφαση σεβασµό των τοπικών κοινωνιών ή καταφεύγοντας σε υποψηφιότητες - χυλούς χωρίς στίγµα. Αλλωστε, η κοµµατική ταυτότητα δεν είναι ασύµβατη µε την «απολίτικη» κενή πολυσυλλεκτικότητα, όπως απέδειξαν µιντιακές περσόνες που έχουν αναδειχθεί δήµαρχοι Αθηναίων. Αν έτσι κινηθούν τα κόµµατα, θα διαπράξουν µεγάλο σφάλµα ερµηνεύοντας την πολιτική κρίση ως αίτηµα αποπολιτικοποίησης. Αντίθετα, χρειαζόµαστε ουσιαστικότερη πολιτική και πρέπει να την επιβάλουν οι πολίτες.
Οι τελευταίοι στέκουν παγωµένοι στη σκιά της κρίσης. Κινήσεις πολιτών, επαγγελµατικές ενώσεις και ειδικοί επιστήµονες πρέπει να µιλήσουν για την πόλη. Το κοµµατικό µούδιασµα ανοίγει πεδίο λαµπρό προσφέροντας ευκαιρία να εκτεθούν οι συντεταγµένες µιας άλλης πολιτικής για τον αστικό χώρο. Θα ήταν λάθος να θεωρηθεί κάτι τέτοιο πολυτέλεια σε καιρούς κρίσης. Η πόλη είναι η πρώτη που πλήττεται από την κρίση.
Βασικός άξονας µιας άλλης πολιτικής είναι ο επανακαθορισµός και η ενίσχυση του δηµόσιου χώρου, έννοιας µε κοµβική σηµασία και µήτρας για καθετί άλλο. Από εκεί προκύπτουν οι βασικές προτεραιότητες. Μιλώντας για την Αθήνα (αλλά όχι µόνο), τέτοιες προτεραιότητες ενδεικτικά είναι: η στρατηγική για τη διαχείριση του ιστορικού κέντρου που βαίνει γκετοποιούµενο και σε κωµατώδη κατάσταση · η συγκρότηση µιας πολιτικής ασφάλειας που θεωρεί την αστυνόµευση αναγκαίο αλλά όχι επαρκές µέσο και δεν επιτρέπει να σπρώχνεται µε «σκούπες» η παραβατικότητα στο παρακάτω στενό · η αντιµετώπιση των κυκλωµάτων trafficking · η συγκροτηµένη συνεκτική πολιτική για το αστικό πράσινο · η συστηµατική αντιµετώπιση της ρατσιστικής βίας σε επίπεδο γειτονιάς ως µείζονος απειλής για την ασφάλεια. Πάνω απ’ όλα, πολιτική για τον αστικό χώρο στη συγκεκριµένη συγκυρία σηµαίνει προετοιµασία, κινήσεις και συµµαχίες ενόψει των επιπτώσεων στον κοινωνικό ιστό από την ύφεση και την αποδυνάµωση του κράτους πρόνοιας. Και ας µη σπεύσουν νυν ή επίδοξοι δηµοτικοί άρχοντες να επικαλεστούν περιορισµένες αρµοδιότητες. Αυτό που τους αναλογεί είναι τουλάχιστον να αναδείξουν αυτά τα θέµατα (αντί να αρνούνται την ύπαρξή τους), να χαράξουν πολιτική και να συγκροτήσουν τις απαραίτητες κοινωνικές και πολιτικές συµµαχίες για την προώθησή τους.
Αντ’ αυτών, µαθαίνουµε ότι σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη παραζαλισµένη η κυβερνητική παράταξη κάνει δηµοσκοπικά καλλιστεία υποψηφίων. Στον αντίποδα, η πολυετής συντηρητική κυριαρχία επιδιώκει να συνεχιστεί, στην πρωτεύουσα µε τον ίδιο «επιτυχηµένο» δήµαρχο και στον Βορρά µε άλλον, αφού ο απερχόµενος «κάηκε» λόγω σκανδάλων. Οι υποψήφιοι της Αριστεράς, από την πλευρά τους, αναδεικνύουν πολλά από τα θέµατα που αναφέραµε. Χρειάζεται όµως η συµβολή της κοινωνίας των πολιτών για να αποτελέσουν τα θέµατα αυτά κύριο διακύβευµα στον προεκλογικό διάλογο. Και πάντως, όποιοι και να διεκδικήσουν την εκλογή, πρέπει να λάβουν εγκαίρως το µήνυµα:
δηµαρχία δεν µπορεί πλέον να σηµαίνει λαµπερές τελετές εγκαινίων, δηµοτικούς ραδιοσταθµούς της πολυπρόσωπης αργοµισθίας και πολυδάπανες επιχειρήσεις εξυπηρέτησης πελατειακών σχέσεων.
Του Κωστή Παπα- ιωάννου , www.antiphono. wordpress.com
Ο Κωστής Παπαϊωάννου είναι πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώµατα του Ανθρώπου.